چگونه با رایحه درمانی به تقویت حافظه خود کمک کنیم؟
تا به حال شده که با استشمام یک رایحه، خاطره‌ای برای شما زنده شود؟ رایحهها بسیار قوی هستند به‌طوری‌که از قرن‌ها پیش علمی به نام علم رایحه درمانی یا آروماتراپی شکل گرفته و برای بهبود زندگی انسان از جمله تقویت حافظه و افزایش تمرکز افراد از آن استفاده می‌شده است. در این مقاله به اهمیت این علم، تاریخچه آن، روش کار و تاثیر آروماتراپی بر ذهن انسان می‌پردازیم. در انتها چند گیاه کاربردی در این زمینه معرفی خواهند شد.
فهرست مطالبی که در این مقاله به آن می پردازیم:
- رایحه درمانی چیست؟
- روش کار رایحه درمانی چگونه است؟
- رایحه درمانی در گذشته
- فواید رایحه درمانی
- آیا ذهن انسان واقعاً تحت تاثیر رایحهها قرار میگیرد؟
- تاثیر رایحه درمانی یا آروماتراپی بر تقویت حافظه و افزایش تمرکز
- ماساژ، آروماتراپی و تمرکز
- گیاهانی که در رایحه درمانی باعث افزایش تمرکز و تقویت حافظه می‌شوند
(روغن‌های اسانسی نارین‌گل که در آروماتراپی از آنها استفاده می‌شود را اینجا ببینید.)
در واقع راه‌های مختلفی برای تقویت حافظه و افزایش تمرکز وجود دارد:
- مدیتیشن و یوگا
- ورزش
- موسیقی
- رژیم غذایی سالم
- خواب منظم و کافی
- اختصاص دادن مکانی خاص برای کار
- مشخص کردن اولویت‌های روزانه
- استراحت‌های کوتاه در حین کار
- رفتن به طبیعت یا نگهداری از گیاهان
- تمرکز بر یک فعالیت مشخص در هر زمان (پرهیز از انجام چند فعالیت در زمان واحد)
یکی از راهکارهای نوین تقویت حافظه “رایحه درمانی” است که در این مقاله به آن می‌پردازیم.
رایحه درمانی چیست؟
طبق تعریف انجمن آروماتراپی آمریکا، رایحه درمانی استفاده از اسانس گیاهان معطر برای بازیابی و افزایش سلامت است. آروماتراپی از روغن‌های اسانسی به عنوان مواد اولیه خود استفاده میکند که در طبیعت به وفور یافت می‌شوند. به عبارتی رایحه درمانی استفاده کنترل شده از اسانس ها برای حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی افراد است.
روش کار رایحه درمانی چگونه است؟
در رایحه درمانی از روغن‌های اسانسی استفاده می‌شود. روغن‌های اسانسی یک محصول طبیعی هستند که از گیاهان به دست می‌آیند. این ترکیبات، طبیعی و غلیظ بوده و معمولاً در ریشه، ساقه، هسته، برگ یا گل گیاه پیدا می‌شوند. تعدادی از این گیاهان که به تقویت حافظه و افزایش تمرکز کمک می‌کنند در انتهای مقاله آمده است.
در شرکت نارین‌گل، روغن‌های اسانسی بیشتر با روش تقطیر با بخار آب و برخی با پرس سرد تولید می‌شوند. بنابراین خاصیت گیاهان در این اسانس‌ها به طور کامل حفظ می‌شود و ما میزان خلوص اسانس‌ها را صد درصد تضمین می‌کنیم.
(روغن‌های اسانسی نارین‌گل را اینجا ببینید.)
روغن‌های اسانسی برای استفاده روی پوست و مو باید با یک روغن حامل ترکیب شوند. از روغن‌های اسانسی برای رایحه درمانی، عطرسازی، مدیتیشن، یوگا و مراقبت‌های پوست و مو استفاده می‌شوند.
(محصولات یوگای نارین‌گل را اینجا ببینید.)
رایحه درمانی از طریق حس بویایی و جذب پوست عمل میکند. برای این منظور از موارد زیر کمک گرفته می‌شود:
دیفیوزرها (دیفیوزرهای نارین‌گل را اینجا ببینید.)
نمک‌های حمام
روغن‌های حامل (روغن‌های حامل نارین‌گل را اینجا ببینید.)
کرم‌ها یا لوسیون‌ها برای ماساژ یا استفاده موضعی.
بخارشوی صورت
کمپرس سرد و گرم
می‌توانید از این موارد به تنهایی یا در ترکیبات دیگر استفاده کنید.
رایحه درمانی در گذشته
قدمت به کار بردن روغن گیاهان معطر در تسکین دردها و بیماری‌ها به هزاران سال پیش برمی‌گردد. تا قرن بیستم از اصطلاح «رایحه درمانی» برای تقویت حافظه و افزایش تمرکز استفاده نشده بود. چینی‌ها یکی از اولین کسانی بودند که گیاهان را سوزاندند و آن را بخار کردند تا از خواص آن استفاده کنند.
در گذشته، مصریان و ایرانیان نیز با کمک ماشین‌های تقطیر از روغن و بخار گیاهان استفاده می‌کردند. در طول قرن‌های شانزدهم و هفدهم، عطرسازی به یک صنعت پررونق تبدیل شد و تا قرن بیستم پیشرفت کرد. اولین بار شیمیدان فرانسوی رنه موریس گاتفوسه، اصطلاح آروماتراپی یا رایحه درمانی را در یک مقاله به کار برد و به استفاده دارویی از روغن گیاهان پرداخت. در سال 1973، گاتفوسه کتابی به نام “آروماتراپی” نوشت که بعدها به انگلیسی ترجمه شد و به نام “رایحه درمانی گاتفوسه” معروف شد که هنوز هم تجدید چاپ می‌شود.
فواید رایحه درمانی:
رایحه درمانی یا آروماتراپی فواید بسیاری دارد. از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش سردرد، استرس و اضطراب
- افزایش تمرکز و سلامت مغز
- کمک به خواب آرام‌تر
- افزایش سطح هوشیاری و تقویت حافظه
آیا ذهن انسان واقعاً تحت تاثیر رایحهها قرار میگیرد؟
بله. در مغز ما شبکهای از سلولها به نام «سیستم لیمبیک» وجود دارد که به تحریکات حسی مانند رایحهها پاسخ میدهند. سیستم لیمبیک، بینی ما را به مغز متصل میکند و به رایحه حاصل از این روغنها کمک میکند تا واکنش ذهنی در مغز ایجاد کند.
تاثیر رایحه درمانی یا آروماتراپی بر تقویت حافظه و افزایش تمرکز:
برخی رایحهها میتوانند خاطراتی در ذهن ما به وجود آورند یا واکنشهای احساسی در ما برانگیزند. بنابراین، بعضی از روغنها دارای رایحههایی هستند که مغز ما را وادار به تمرکز میکند. بعضی دیگر هم با یادآوری خاطرات گذشته، تمرکز را افزایش میدهند.
علاوه بر این آروماتراپی با کاهش احساس افسردگی، استرس و اضطراب به طور غیرمستقیم تمرکز را افزایش میدهند و باعث تقویت حافظه می‌شوند.
ماساژ، آروماتراپی و تمرکز:
جالب است بدانید که اسانس‌ها مغز انسان را بیدار می‌کنند! یکی از کاربردهای اسانس‌های شرکت نارین‌گل، استفاده در هنگام ماساژ است. اولین تاثیر آن، بهتر شدن حال و هوای فرد است. واضح است که زمانی‌که حس و حال بهتری داشته باشید، راحت‌‌تر تمرکز می‌کنید.
(روغنها و اسانس‌های نارین‌گل که در ماساژ استفاده می‌شود را اینجا ببینید.)
گیاهانی که در رایحه درمانی باعث افزایش تمرکز و تقویت حافظه می‌شوند:
رزماری:
از قرن‌ها پیش برای درمان بیماران از رزماری استفاده می‌شده است. رزماری یک روغن نشاط‌بخش است و ذهن و بدن را تحریک کرده و وادار به فعالیت میکند. بر اساس آزمایش‌های علمی این رایحه تند باعث تقویت حافظه می‌شود.
در آزمایشی در دانشگاه نورثامبریا دو گروه افراد در آزمایش شرکت کردند. گروهی روغن رزماری را استشمام کردند و گروه دوم تماسی با آن نداشتند. نتیجه آزمایش نشان داد که اسانس رزماری60 تا 75 درصد احتمال به یاد آوردن کارهایی که افراد در گذشته انجام داده‌اند را در مقایسه با افرادی که از این روغن استفاده نکردند، افزایش داد.
نعناع فلفلی:
این اسانس ناحیه‌ای از سیستم لیمبیک در مغز به نام هیپوکامپ را تحریک میکند. هیپوکامپ بخشی از مغز است که با شکل‌گیری خاطرات و یادگیری درگیر است. روغن نعناع فلفلی با تحریک هیپوکامپ ذهن را هوشیارتر میکند و عملکرد ذهن را بهبود می‌دهد.
اسطوخودوس:
اسانس اسطوخودوس ذهن را آرام کرده و استرس را کاهش می‌دهد و می‌تواند به طور غیر مستقیم زمینه تقویت حافظه و افزایش تمرکز را فراهم کند. خواص آرام‌بخش روغن اسطوخودوس علائم مرتبط با اختلال بیش‌فعالی را کمتر کرده و در نتیجه آن، تمرکز افزایش می‌یابد. از اثرات مهم این روغن، کاهش ضربان قلب و فشار خون است که در نتیجه‌ی آن کیفیت خواب بالا می‌رود و تمرکز بیشتر می‌شود.
ریحان:
گیاه ریحان معمولاً به عنوان گیاه طعم دهنده در پخت و پز استفاده می‌شود، اما اسانس ریحان کاربردهای مختلفی دارد که می‌تواند برای ذهن و بدن نیز مفید باشد.
ریحان برای قرن‌ها در هند برای بهبود حافظه و تقویت عملکرد ذهن استفاده می‌شده است. همچنین رایحه آشنا و شاداب ریحان تاثیر قابل توجهی بر ذهن گذاشته و ما را بانشاط میکند.
اسانس ریحان برای افزایش تمرکز هنگام مطالعه یا انجام فعالیت‌های چالشی و نیز برای کاهش احساس استرس و اضطراب استفاده می‌شود. روغن ریحان حاوی یک ماده شیمیایی به نام لینالول است که با تأثیر بر انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین، می‌تواند به آرامش ذهن و بدن کمک کند. مطالعاتی وجود دارد که نشان داده است لینالول می‌تواند استرس را کاهش دهد و حافظه را تقویت کند .
مریم گلی :
گیاه مریم گلی استیل کولین را در مغز تقویت میکند. استیل کولین یک ماده انتقال دهنده عصبی است که در انتقال سیگنال بین سیناپس‌ها نقش دارد. تحقیقات نشان داده که روغن مریم گلی باعث می‌شود که افراد کلمات را زودتر به یاد بیاورند.
کندر:
کندر هزاران سال است که به دلیل خواص دارویی آن به ویژه در تقویت حافظه و بهبود افسردگی و اضطراب استفاده می‌شود. کندر سیستم لیمبیک مغز را تحریک میکند و باعث پردازش بهتر مغز می‌شود.
لیمو :
تحقیقات نشان داده است که اسانس لیمو می‌تواند باعث افزایش تمرکز شود و و بهره‌وری مغز را افزایش دهد.
دانشمندان ژاپنی که مطالعه‌ای در مورد تأثیر اسانس لیمو بر تمرکز ذهن انجام دادند، گزارش دادند که انتشار اسانس لیمو در محیط اداری به طور چشمگیری باعث افزایش دقت و تمرکز و نیز تقویت حافظه می‌شود.
نتایج تحقیقات نشان داده که اشتباهات کارمندان با پخش شدن اسانس لیمو در دفتر کار تا 54 درصد کاهش می‌یابد.
تحقیقات دیگری نیز در ژاپن منتشر شده که بر اساس آن اسانس خالص لیمو حافظه افراد را بهبود می‌بخشد.
یلنگ یلنگ:
سطح هورمون کورتیزول در اثر استرس بالا می‌رود. روغن یلنگ یلنگ با کاهش احساسات منفی ناشی از استرس و اضطراب باعث کاهش فشار خون و سطح هورمون کورتیزول خون شده و در نتیجه تمرکز را زیاد میکند.
سرو
تصور کنید دریک جنگل پیاده‌روی می کنید و از رایحه چوبی درختان لذت می‌برید. برای افرادی که رایحه چوبی را دوست دارند، روغن سرو می‌تواند انتخاب مناسبی برای افزایش تمرکز باشد. مطالعه‌ای در سال 2005 درباره فواید روغن‌های اسانسی از جمله سرو انجام شده و نشان داده که این روغن می‌تواند به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک کند.
سخن پایانی
از آنجا که سیستم ذهن انسان به گونه‌ای طراحی شده که به رایحهها به شدت واکنش نشان می‌دهد، می‌توان به کمک اسانس‌ها کیفیت زندگی روزانه‌مان را بالاتر ببریم. علم رایحه درمانی یا آروماتراپی با استفاده از این واقعیت به ما کمک میکند تا جسم و روانی سالم‌تر داشته باشیم. از جمله کاربردهای روغن‌های گیاهانی مانند سرو، اسطوخودوس، ریحان، لیمو، مریم‌گلی و … تقویت حافظه و بالابردن تمرکز است. این اسانس‌ها که به روش تقطیر با بخار آب در شرکت نارین‌گل تولید شده‌اند، به‌خاطر خلوص بالایی که دارند، بیشترین اثر ممکن را خواهند داشت. شرکت نارین‌گل تنها نماینده شرکت موکشا Moksha اتریش در خاورمیانه است. تمامی محصولات نارین‌گل گواهینامه ارگانیک از آمریکا و هند، تاییدیه سازمان بهداشت جهانی و عدم تست حیوانی دارند. نارین‌گل دوستدار طبیعت است و همه محصولات آن قابل بازیافت هستند.
